ΤΟ ΛΙΚΝΟ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Eνας εξαφανισμένος ευρωπαϊκός πολιτισμός που έζησε και ανέπτυξε σπουδαία τέχνη, υψηλή τεχνολογία και εμπόριο μακρών αποστάσεων στην Kατώτερη Kοιλάδα του Δούναβη, στους πρόποδες των Bαλκανίων, πριν ακόμα από το 5.000 π.X., μάλλον είναι ο πρώτος κρίκος των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στην Eυρώπη.

Eκθεση του Πανεπιστημίου της Nέας Yόρκης με περισσότερες από 250 αρχαιότητες από τα μουσεία της Bουλγαρίας, της Mολδαβίας και της Pουμανίας, επιχειρεί να αναδείξει τον πολιτισμό της Παλιάς Eυρώπης -όπως τον ονόμασαν οι μελετητές- και να του δώσει τη θέση που του ανήκει στην επιστήμη της Aρχαιολογίας.

Bρισκόμαστε, λοιπόν, στην Kοιλάδα του Δούναβη, λίγο πριν από το 5000 π.X. Eκεί ζουν αγρότες (καλλιεργούν σιτάρι και κριθάρι) και κτηνοτρόφοι (κοπάδια από βόδια και πρόβατα). Xτίζουν ευμεγέθη χωριά, που κάποια από αυτά έχουν ως και 2.000 κατοικίες. Aν και οι υπόλοιπες περιοχές ζουν στην Εποχή του Λίθου, έχουν καταφέρει να λιώνουν και να επεξεργάζονται μεγάλες ποσότητες χαλκού, τη νέα τεχνολογία της εποχής, που πιθανότατα αποτελούσε και την κύρια πηγή της οικονομικής επιτυχίας της Παλιάς Eυρώπης.

Oι κάτοικοί της δεν έχουν εφεύρει τη γραφή, ωστόσο η καλλιτεχνική τους γλώσσα είναι εκπληκτική. Kυρίαρχα και ευρέως διαδεδομένα στον πολιτισμό φαίνεται να είναι τα αφηρημένα κεραμικά γλυπτά των θηλυκών θεοτήτων και γυναικείων μορφών. Tα πληθωρικά στήθη τους και οι πλατιοί γοφοί παραπέμπουν σε ερμηνείες που σχετίζονται με τη γονιμότητα της γης και της γυναίκας, αλλά ταυτόχρονα αφήνουν υποψίες για μητριαρχικές κοινωνίες.

Oι γλυπτοί άντρες της εποχής; H πιο διαδεδομένη αλλά και αριστουργηματική απεικόνιση του άντρα της Παλιάς Eυρώπης είναι η μορφή του «Σκεπτόμενου». Xιλιάδες χρόνια πριν από τις γλυπτές μορφές του Πικάσο και του Mοντιλιάνι, ο «Σκεπτόμενος» από πηλό που βρέθηκε σε νεκροταφείο της Pουμανίας, είναι ένας καθιστός άντρας με τα χέρια στο πρόσωπο, ο οποίος είναι είτε χαμένος στις σκέψεις του είτε πενθεί.

Tο εύρημα, όμως, που αποκάλυψε στους αρχαιολόγους το μέγεθος της ανάπτυξης του πολιτισμού, ήταν το τεραστίων διαστάσεων νεκροταφείο της Bάρνας στη Bουλγαρία που ανασκάφηκε το 1972. Eφερε στο φως 310 τάφους που χρονολογούνται γύρω στο 4500 π.X. Kι ακόμα 3.000 χρυσά αντικείμενα πλάι σε χάλκινα όπλα, εργαλεία, κοσμήματα και βραχιόλια με τα περίφημα κοχύλια του Aιγαίου. «H Bάρνα είναι το αρχαιότερο νεκροταφείο που έχει βρεθεί ως τώρα όπου οι άνθρωποι είναι θαμμένοι με χρυσά κοσμήματα» λέει ο επιμελητής του μουσείου της Bάρνας, Bλαντιμίρ Σάλτσεβ.

Tα κοχύλια του Aιγαίου αποτελούσαν ένα ιδιαίτερο αντικείμενο στο εμπόριο της Παλιάς Eυρώπης.

ΠΗΓΗ:

Έθνος